Verwarmen

Welke opties zijn er om een woning te verwarmen?

Zoals de figuur laat zien, zijn er in hoofdlijnen vier opties:

  1. warmtepomp
  2. warmtenet
  3. brandstofcel
  4. waterstof

1. Warmtepomp

De warmtepomp is er in vele soorten en maten, zoals op veel websites is te lezen. Mogelijkheden zijn

  1. een individuele of een collectieve warmtepomp
  2. warmte uit de lucht, bodem of het water
  3. all-electric: deze ‘draaien’ volledig op elektriciteit
  4. Hybride warmtepomp: deze draait meestal alleen op elektriciteit. Als het echter (erg) koud is wordt automatisch de nog bestaande gasketel bijgeschakeld. De pomp hoeft het dan in koude dagen niet alleen te doen, zodat het vermogen van de pomp lager kan zijn. Er moet dan wel gas beschikbaar blijven.

2. Warmtenet

Een warmtenet maakt gebruik van warmte uit

  • restwarmte van bijvoorbeeld industrie, landbouw, afvalverbranding of datacenters.
  • biomassa, zoals bijvoorbeeld houtsnippers.
  • aardwarmte (geothermie).
  • warmte uit oppervlakte- of afvalwater (aquathermie).

Zoals meer dingen in het leven heeft ook een warmtenet voor- en nadelen. Deze moeten goed worden afgewogen. Op diverse sites is hier meer informatie over te vinden. We gaan hier niet verder op een warmtenet in; dat heeft zijn eigen dynamiek.

  1. Brandstofcel

Een brandstofcel kan zowel voor een individuele woning worden toegepast als voor meerdere woningen.

De brandstofcel werkt op pure waterstof en zuurstof uit de lucht. Wanneer deze twee gassen met elkaar reageren ontstaan warmte en elektriciteit. De warmte kan worden benut voor het verwarmen van een gebouw en de elektriciteit voor verlichting, koken etc.

De toepassing van een brandstofcel voor woningen en andere gebouwen staat nog in de kinderschoenen en is nu nog kostbaar.

  1. Waterstof

Tot aan de komst van aardgas maakten we al gebruik van waterstof. Meer dan de helft van het toen ‘overal’ gebruikte stadsgas bestond uit waterstof! Door het aardgas is waterstof als energiedrager voor verwarmen van gebouwen vrijwel verdwenen. Nu stoppen we met aardgas en komt waterstof weer volop in beeld. Sterker nog, het wordt de ‘ontbrekende schakel in de energietransitie’ genoemd. We werken er hard aan om deze ontbrekende schakel tot volle wasdom te brengen. We hebben ook in de gebouwde omgeving waterstof hard nodig.

Voor alle duidelijkheid, we hebben het alleen over groene waterstof, dus waterstof zonder CO2 uitstoot, geproduceerd met groene stroom.

Als we het doen, willen we het meteen goed doen, dus bij voorkeur niet met een tussenstap van blauwe waterstof, waarvan de vrijkomende CO2 ergens moet worden opgeslagen opslaan.

Er zijn 3 soorten waterstof

 

  • Grijze waterstof, gemaakt uit aardgas, met uitstoot van vrijkomende CO2
  • Blauwe waterstof, gemaakt uit aardgas met opvang en opslag van de vrijkomende CO2
  • Groene waterstof: d.m.v. elektrolyse wordt water gesplitst in waterstof en zuurstof. Hierbij wordt geen CO2 gevormd.

Een verwarmingssysteem kiezen

Er is niet één zaligmakend systeem dat overal toepasbaar is. Sterk bepalend voor de keuze van het verwarmingssysteem is de mate van isolering van een woning. Daarnaast speelt ook de woningdichtheid een belangrijke rol.

  mogelijke energievoorziening lage woningdichtheid hoge woningdichtheid
    LT HT LT HT
Goed geïsoleerde
woning		 Warmtepomp individueel + + + +
Warmtepomp collectief     + +
warmtenet     + +
waterstof + + + +
Slecht geïsoleerde woning Warmtepomp individueel        
warmtepomp collectief        
warmtenet       +
waterstof   +   +

LT=lage temperatuur verwarming
HT=hoge temperatuur verwarming

Vaak horen we dat een woning tenminste energielabel B moet hebben om een warmtepomp te kunnen toepassen. Dat is wellicht wat al te streng, zeker nu ook een hybride warmtepomp een serieuze optie is.