Categorie: Geen categorie

Wageningers op zoek naar ervaring met waterstof voor verwarming

Een groep van 15 Wageningers heeft een bezoek gebracht aan Delft en Rozenburg om te leren over de mogelijkheden en onmogelijkheden van waterstof voor de warmtetransitie. Mensen uit diverse wijken in Wageningen, allemaal met interesse hoe we de noodzakelijke warmtetransitie snel en succesvol kunnen realiseren. En met de vraag of en hoe we onze woningen duurzaam met waterstof kunnen verwarmen om ze van het aardgas af te krijgen. Ook in Wageningen willen en zullen we hiermee grote stappen moeten gaan zetten.

In Delft heeft Chris Hellinga, Sustainability Program Manager verbonden aan de afdeling Process & Energy van de TU Delft, ons meegenomen in zijn verhaal over de ontwikkelingen en de toekomst van waterstof, zonder andere opties voor de warmtetransitie te vergeten.

Zijn boodschap is:

• We moeten alle mogelijkheden voor een snelle warmtetransitie benutten
• Er is geen ‘beste’ optie voor alle situaties
• Waterstof is een onmisbare schakel in de warmte transitie.

Toegespitst op woningen ziet Chris voor waterstof vooralsnog vooral toepassingen op het platteland,  in wijken met grotere afstanden tussen de woningen waar warmtenetten niet mogelijk zijn, in oude binnensteden en voor woningen die slecht te isoleren zijn en waarvoor lage temperatuurverwarming niet goed mogelijk is.

Na een interessante rondleiding door het Green Village in Delft, waar o.m. diverse innovaties op het gebied van de warmtetransitie te zien zijn, hebben we het project Power2Gas van projectleider Albert van der Molen in Rozenburg mogen bekijken.  Het is het eerste project in Nederland waar woningen daadwerkelijk met waterstof worden verwarmd. In Rozenburg branden nu de verwarmingsketels. Er hangen drie – nog experimentele – CV ketels, van DNV GL/Gasterra, Bekaert en Remeha. Die draaien goed. De verwachting is dat de waterstof CV-ketels in de loop van volgend jaar op de markt komen.

Power2Gas is een initiatief van netbeheerder Stedin, die op diverse plaatsen pilots met waterstof uitvoert. Terwijl het project in Rozenburg nog volop loopt is Stedin al weer bezig met de voorbereidingen van een veel grotere pilot in Stad aan ’t Haringvliet. Daar wordt bekeken of vrijwel het hele dorp van zo’n 550 woningen ‘aan de waterstof’ wil en kan.

Daar kunnen ook wij in Wageningen veel van leren.

 

 

 

 

 

 

Welke optie om de woning mee te verwarmen eenieder ook kiest, meer zonnepanelen zijn altijd nuttig en nodig. Broodnodig. Onlangs is het derde zonnedak bij Marin geopend. Dat zit echter niet in onderstaande data, want die hebben alleen betrekking op woningen. Wellicht inspireren de data toch tot verdere actie.

Vermogen (in kWpiek)  geregistreerde PV-panelen  – Buurten in Gemeente  Wageningen
	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Business & Science Park	?	?	?	?	?	?	?	?	?	?
De Buurt-West	3	5	5	6	29	56	226	337	414	449
De Buurt-Oost	2	4	4	6	28	54	217	324	397	432
Bovenbuurt	7	12	12	13	27	66	130	191	245	404
De Hooilanden	8	14	19	21	56	144	227	286	305	353
Benedenbuurt	5	8	8	9	19	46	90	135	168	279
Kortenoord-Oost	0	0	0	0	18	72	114	154	190	223
Veluvia	10	15	18	19	38	62	94	136	156	187
Haverlanden	2	3	3	3	12	58	110	147	169	184
De Weiden	8	11	13	16	43	181	337	379	148	180
Rietveldbuurt	4	8	11	12	30	64	96	124	155	179
Wageningen-Hoog	6	8	8	9	20	36	60	82	139	168
Mondriaanbuurt	4	7	12	12	28	59	89	114	143	164
Hamelakkers	9	11	14	15	30	49	74	107	122	146
Binnenstad	3	4	5	6	25	40	61	83	130	143
Tarthorst	1	3	3	3	8	74	97	117	124	136
Boomgaarden	5	6	8	9	25	105	195	220	86	104
De Blauwe Bergen en de Bongerd	1	3	3	3	8	60	85	102	89	100
Rustenburg	5	6	7	8	16	26	40	57	63	80
Wageningen Campus en Droevendaal	5	5	5	5	10	18	40	53	62	73
Roghorst	1	1	1	1	5	38	49	59	63	70
Pomona	3	4	5	6	15	65	121	137	53	64
Oude Nude	0	0	0	0	4	11	14	61	35	50
Kortenoord-West	0	0	0	0	4	14	23	31	38	45
Uiterwaarden	5	11	11	11	12	13	25	27	28	40
De Eng	1	2	2	2	2	8	12	19	25	37
Wageningse Berg	0	0	0	0	1	6	9	13	19	36
Nude-buurt	0	0	0	0	2	19	68	77	30	32
Het Binnenveld	0	0	0	0	1	8	12	15	19	22
De Dreijen	1	2	2	2	4	6	9	13	15	18
Haarweg	0	0	0	0	2	10	37	42	16	18
Nudepark, Rijnhaven en Industrieweg	0	0	0	0	1	2	6	16	11	12
Marijkebuurt	1	1	1	1	0	6	19	21	9	9
Totaal	100	154	180	198	523	1476	2786	3679	3666	4437

Bron: Data CBS via de Klimaatmonitor

Het totaal vermogen van de panelen is tussen 2008 en 2017 sterk toegenomen, vooral vanaf 2013. In 2008 waren Veluvia, Hamelakkers, De Hooilanden en De Weiden de voorlopers. Eind 2017 was het grootste zonnevermogen te vinden in De Buurt-West, De Buurt-Oost, Bovenbuurt, De Hooilanden en Benedenbuurt, met vermogens van 449 tot 279 Wpiek. Alleen De Hooilanden heeft zich in de Top 5 weten te handhaven.

Zodra er nieuwe data beschikbaar zijn, laten we die u weten.

 

Hernieuwbare energie zal in 2050 bijna 80 procent van de elektriciteit ter wereld leveren. Daarnaast zal vanaf 2032 de helft van alle auto’s elektrisch rijden. Toch gaat die ontwikkeling niet snel genoeg om de opwarming van de aarde op 1,5 graad Celsius te houden. Deze conclusies trekt technisch adviesbureau DNV GL in de jaarlijkse Energy Transition Outlook (ETO).

lees het hele artikel van Bas Joosse op duurzaambedrijfsleven.nl

[1] DNV GL is een wereldwijd toonaangevend adviesbureau op o.m. energiegebied, ontstaan uit o.m. Kema in Arnhem, het Noorse Det Norske Veritas en het Duitse Germanischer Lloyd www.dnvgl.com

Al heeft u niet eerder gehoord van de plaats Stad aan ’t Haringvliet op Goeree-Overflakkee, daar is ‘het te doen’. Netbeheerder Stedin onderzoekt samen met verschillende partners de mogelijkheden om oudere woningen in Stad aan ’t Haringvliet over te zetten op waterstof.
Dit project is een van de nu negen projecten binnen H2GO, een groot samenwerkingsverband van overheden, bedrijven en onderwijsinstellingen op Goeree-Overflakkee. Hiermee wil Goeree-Overflakkee, een eiland met een overschot aan groene stroom, zich verder ontwikkelen als ‘energy island’.

Vorige week 11 september hebben we de opening bijgewoond van een tweede, geheel ander project, ook in Stad aan ’t Haringvliet. Een nieuwbouw woning is voorzien van 30 zonnepanelen en een brandstofcel, zodat de woning het hele jaar door voorzien wordt van duurzame energie. Volledig zelfvoorzienend.
Lees meer over dit innovatieve project

Bron:nrc.nl

Tot dusver werd uitgegaan van 2030 als laatste jaar voor het opboren van gas. Ook wordt het veilige niveau voor gaswinning volgend jaar al bereikt.

Het kabinet zegt dat er al in 2022 een einde komt aan de gaswinning in Groningen. Dat schrijft minister Eric Wiebes (Economische Zaken, VVD) dinsdag in een brief aan de Tweede Kamer. Eerder ging de regering nog uit van 2030 als uiterste termijn. Als er sprake is van een erg koude winter, moet na 2022 mogelijk wel worden teruggegrepen op het Gronings gas.

Lees verder op nrc.nl

Deze maand is opdracht gegeven voor een derde zonnedak op een gebouw van MARIN in Wageningen. Het is het derde collectieve systeem, waaraan medewerkers van MARIN en omwonenden meedoen en zo het project mogelijk maken. Dit derde project omvat 968 zonnepanelen. Met de beide al gerealiseerde zonnedaken liggen er dan zo’n 3800 zonnepanelen op de daken van MARIN.

Frank Zegers, bestuurder van Cooperatie MARIN op Zon II, constateert dat er veel belangstelling is voor zonnepanelen: ‘Overal zien we dat mensen zonnepanelen op het dak van hun woning laten plaatsen. Als ze toch hun eigen groene stroom willen opwekken, maar dat niet op eigen dak kunnen doen, is zo’n collectief project als bij MARIN een uitstekend alternatief. Heel positief dat hier zoveel belangstelling voor bestaat.’

Er zijn nog enkele plaatsen vrij voor de waterstofexcursie op dinsdag 15 oktober.

Klik hier voor het volledige programma.

Na de druk bezochte bijeenkomst op 26 juni 2019 hebben iedereen gevraagd een vragenlijst in te vullen. 26 mensen hebben dit uiteindelijke gedaan. De antwworden en opmerkingen bieden genoeg aanknopingspunten voor onze werkwijze en activiteiten.

Met onderstaande link vindt u alle resultaten op een rijtje.
Resultaten-enquete

U kent de volgorde:

1. Eerst woningen en andere gebouwen isoleren en op andere manieren energie besparen
2. Daarna het gewenste verwarmingssysteem kiezen
3. Vervolgens: Doen, plannen realiseren.

Voor ons betekent dat kort en bondig het volgende.

De wereld wordt niet beter door er tegen te praten

Om te beginnen de pilot rondom Marin uitwerken samen met alle betrokken partijen. Daar hoort ook bij een uitvoeringsorganisatie opzetten, financiering zoeken (en vinden) en de pilot realiseren.

Tegelijkertijd , nu ja, een maandje later, willen we graag met andere wijken van waaruit (veel) belangstelling is getoond, gaan onderzoeken hoe we ook daar aan de slag kunnen. Dat is nog wel een uitdaging. Gelukkig geeft dat (hernieuwbare) energie.

We hebben het dan, voor zover we dat nu kunnen overzien, over de ‘buurt’ Nassauweg e.o., over Wageningen-Hoog en over Hamelakkers/Sahara. Om te beginnen willen we met twee of drie mensen uit elke wijk/buurt verkennen wat er mogelijk en wenselijk is. Daaruit kunnen we hopelijk een of meer projectvoorstellen maken. Hierbij zullen we samen optrekken met de gemeente en de netbeheerder Liander.

De grootste groene waterstofinstallatie van Nederland is officieel geopend. De installatie HyStock in het Groningse Veendam moet 1 megawatt aan duurzame energie omzetten in groene waterstof. De energie wordt geleverd door 5.000 zonnepanelen.

26-06-2019 14:30 | Door: Redactie DuurzaamBedrijfsleven.nl

De waterstofinstallatie is de eerste in Nederland waar op grote schaal groene waterstof gemaakt wordt. De HyStock installatie heeft een elektrolyser van 1 megawatt. Gasunie wil de waterstof in de nabije toekomst grootschalig en economisch rendabel opslaan in ondergrondse gasopslagen van Gasunie’s dochteronderneming EnergyStock. Zo kan de waterstof op latere momenten worden ingezet, bijvoorbeeld als duurzame energievoorziening als zonne- en windenergie niet voorradig zijn.

>> Lees meer op DuurzaamBedrijfsleven.nl